Covid-19 και καρδιά. Συχνές ερωτήσεις.
Μπορεί η COVID-19 να βλάψει την καρδιά;
Ναι: Αν και η COVID-19 είναι κυρίως αναπνευστική νόσος η καρδιά μπορεί επίσης να προσβληθεί.
Η προσωρινή ή μόνιμη βλάβη στον καρδιακό ιστό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες:
α) Έλλειψη οξυγόνου. Καθώς ο ιός προκαλεί φλεγμονή και υγρό γεμίζει τις πνευμονικές κυψελίδες, λιγότερο οξυγόνο φτάνει στην κυκλοφορία του αίματος. Η καρδιά πρέπει να εργαστεί σκληρότερα για να αντλήσει αίμα μέσω του σώματος, κάτι που μπορεί να είναι επικίνδυνο σε άτομα με προϋπάρχουσα καρδιακή νόσο. Η καρδιά μπορεί να αποτύχει από υπερβολικό φορτίο ή από ανεπαρκές οξυγόνο και έτσι μπορεί να προκληθεί μυοκαρδιακός κυτταρικός θάνατος και βλάβη των ιστών της καρδιάς.
β) Μυοκαρδίτιδα: φλεγμονή της καρδιάς. Ο κορωνοϊός μπορεί να μολύνει και να βλάψει άμεσα τον μυϊκό ιστό της καρδιάς, όπως μπορεί να συμβεί και σε άλλες ιογενείς λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων στελεχών της γρίπης. Η καρδιά μπορεί επίσης να υποστεί βλάβη και φλεγμονή έμμεσα από την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος του ίδιου του σώματος.
Η μόλυνση από κορωνοϊό επηρεάζει επίσης τις εσωτερικές επιφάνειες των φλεβών και των αρτηριών, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων, βλάβες σε πολύ μικρά αγγεία και θρόμβους αίματος, τα οποία μπορούν να παρεμποδίσουν τη ροή του αίματος στην καρδιά ή σε άλλα μέρη του σώματος.
γ) Μυοκαρδιοπάθεια λόγω στρες. Οι ιογενείς λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν μυοκαρδιοπάθεια, μια διαταραχή του καρδιακού μυός που επηρεάζει την ικανότητα της καρδιάς να αντλεί αίμα αποτελεσματικά. Όταν προσβάλλεται από έναν ιό, το σώμα υφίσταται στρες και απελευθερώνει μια έκρηξη χημικών ουσιών που ονομάζονται κατεχολαμίνες, οι οποίες μπορούν να αδρανοποιήσουν την καρδιά. Μόλις υποχωρήσει η μόλυνση, ο στρεσογόνος παράγοντας έχει τελειώσει και η καρδιά μπορεί να ανακάμψει.
Καταιγίδα κυτοκινών: Μια σοβαρή επιπλοκή του κορωνοϊού
Μια σοβαρή επιπλοκή της λοίμωξης από Covid-19, είναι η πιθανότητα το ανοσοποιητικό σύστημα να εξαπολύσει μια επίθεση στον εισβάλλοντα ιό τόσο σοβαρή που να καταστρέφει υγιείς ιστούς.
Όταν ανταποκρίνεται στη μόλυνση με τον κορωνοϊό, το σώμα απελευθερώνει μια σειρά πρωτεϊνών που ονομάζονται κυτοκίνες που βοηθούν τα κύτταρα να επικοινωνούν μεταξύ τους και να πολεμούν τους εισβολείς.
Σε μερικούς ανθρώπους, ίσως λόγω γενετικής προδιάθεσης, αυτός ο φυσιολογικός αμυντικός μηχανισμός είναι υπερβολικός, αφήνοντάς τους ευάλωτους σε μια καταιγίδα κυτοκινών. Σε αυτή την περίπτωση, η απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος προκαλεί φλεγμονή που μπορεί να κατακλύσει το σώμα, καταστρέφοντας υγιείς ιστούς και καταστρέφοντας όργανα όπως οι νεφροί, το ήπαρ και η καρδιά.
Μια καταιγίδα κυτοκινών και η επακόλουθη καρδιακή βλάβη μπορεί επίσης να επηρεάσει τον καρδιακό ρυθμό. Οι σοβαρές κοιλιακές αρρυθμίες λόγω καταιγίδας κυτοκινών μπορεί να είναι καταστροφικές.
Καρδιακός ρυθμός και COVID-19
Μετά από λοίμωξη COVID-19, εάν αντιμετωπίζετε γρήγορο καρδιακό παλμό ή αίσθημα παλμών, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας. Μια προσωρινή αύξηση στον καρδιακό ρυθμό μπορεί να προκληθεί από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της αφυδάτωσης. Βεβαιωθείτε ότι πίνετε αρκετά υγρά, ειδικά αν έχετε πυρετό. Τα συμπτώματα ενός γρήγορου ή ακανόνιστου καρδιακού ρυθμού μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Νιώθετε την καρδιά σας να χτυπά γρήγορα ή ακανόνιστα στο στήθος σας (αίσθημα παλμών)
• Αίσθημα ζάλης , ειδικά όταν στέκεστε όρθιοι.
• Δυσφορία στο στήθος
Πώς μπορώ να καταλάβω αν έχω αναπτύξει καρδιακό πρόβλημα μετά την COVID-19;
α) Δυσκολία στην αναπνοή.
Η δύσπνοια από μόνη της δεν είναι πάντα σημάδι σοβαρού προβλήματος, αλλά αν έχετε αυτό το σύμπτωμα μαζί με χαμηλό Ο2 (κάτω από 92%), αυτό είναι ένας λόγος ανησυχίας. Συνιστάται η χρήση μιας εμπορικά διαθέσιμης συσκευής παρακολούθησης κορεσμού O2 (οξύμετρο). Μερικές φορές οι άνθρωποι έχουν δύσπνοια στην κόπωση μετά την COVID-19, επειδή είναι λιγότερο δραστήριοι για μεγάλο χρονικό διάστημα και πρέπει σταδιακά να ανεβάσουν ξανά το επίπεδο φυσικής τους κατάστασης.
Η διάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας μετά από COVID-19 είναι σπάνια. Ωστόσο, εάν έχετε δύσπνοια ή οίδημα στα πόδια μετά από COVID-19, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.
β) Πόνος στο στήθος.
Ένα άλλο κοινό παράπονο μετά την COVID-19 είναι ο επίμονος πόνος στο στήθος. Μπορεί να μην είναι κάτι σοβαρό, αλλά εάν είναι επίμονος ή εάν έχετε επίσης ναυτία, δύσπνοια ή ζαλάδα θα πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια καθώς αυτά μπορεί να είναι συμπτώματα καρδιακής προσβολής.
Μπορούν τα συμπτώματα του COVID-19 να μιμηθούν ένα έμφραγμα;
Ναί. Τα άτομα με COVID-19 μπορεί να έχουν συμπτώματα παρόμοια με αυτά μιας καρδιακής προσβολής, όπως πόνο στο στήθος, δύσπνοια και αλλαγές στο καρδιογράφημα ή στο υπερηχογράφημα (triplex) καρδιάς. Συχνά, όμως, όταν σε αυτούς τους ασθενείς γίνεται στεφανιογραφία, δεν υπάρχουν ενδείξεις μεγάλης απόφραξης στα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς, κάτι που θα υποδήλωνε έμφραγμα σε εξέλιξη.
Τα συμπτώματα της μυοκαρδίτιδας μπορεί επίσης να μιμούνται εκείνα της καρδιακής προσβολής. Επίσης, ιογενείς λοιμώξεις όπως η COVID-19 μπορεί να προκαλέσουν σχηματισμό πολύ μικρών θρόμβων αίματος, οι οποίοι μπορούν να φράσσουν τα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία και να προκαλέσουν πόνο.
Τα άτομα με σημεία και συμπτώματα καρδιακής προσβολής θα πρέπει να αναζητήσουν επείγουσα ιατρική βοήθεια και να μην διαχειριστούν αυτά τα συμπτώματα στο σπίτι.
Είναι πιο πιθανό το έμφραγμα μετά τον COVID-19;
Αυτό εξαρτάται: Η «καρδιακή προσβολή» έχει πολλές διαφορετικές μορφές. Ένα έμφραγμα τύπου 1, που προκαλείται από θρόμβο αίματος που φράσσει μία από τις αρτηρίες της καρδιάς, είναι σπάνιο κατά τη διάρκεια ή μετά τη μόλυνση από COVID-19.
Οι καρδιακές προσβολές τύπου 2 είναι πιο συχνές με την COVID-19. Αυτός ο τύπος εμφράγματος μπορεί να προκληθεί από αυξημένο στρες στην καρδιά, όπως γρήγορο καρδιακό παλμό, χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στο αίμα ή αναιμία, επειδή ο καρδιακός μυς δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο στο αίμα για να κάνει αυτή την επιπλέον εργασία.
Τι γίνεται με τα καρδιακά προβλήματα στα παιδιά μετά τον COVID-19;
Γενικά, τα παιδιά που αρρωσταίνουν από τον κορωνοϊό δεν έχουν σοβαρά προβλήματα τόσο συχνά όσο οι ενήλικες. Μια ασυνήθιστη αλλά σοβαρή επιπλοκή του COVID-19 που ονομάζετα πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο στα παιδιά, ή MIS-C, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή καρδιακή βλάβη, καρδιογενές σοκ ή θάνατο. Μερικά παιδιά που επιβιώνουν από το MIS-C μπορεί να μείνουν με παθολογικό καρδιακό ρυθμό και σκληρυμένο καρδιακό μυ που εμποδίζει την καρδιά να λειτουργήσει κανονικά.
(πηγή: hopkinsmedicine.org )
Ιωάννης Α. Πισιμίσης
Καρδιολόγος